جامعه ایرانی مقیم آمریکا

جامعه ایرانی مقیم آمریکا قوت ها و ضعف ها.  

چند وقتی است در صددم مطالبی در باره زندگی ما ایرانی های مقیم خارج و بخصوص این جا کشور آمریکا به عزض و اطلاع شما برسانم.  آنچه در این نوشتار میخوانید جنبه تحقیقی و علمی ندارد و یر اساس اطلاعات دقیق نیست و بیشر مشاهدات خودم میباشد و نتیجه 30 سال زندگی در آمریکا میباشد. البته مشاهدات من بخاطر مناسبت های شغلی که این امتیاز را بمن داده است تا به ایالات آمریکا مسافرت های طولانی انجام داده ام و اینکه در مواردی 2 و 3 و 4 سال در شهر های شمال و جنوب و شرق و غرب آمریکا زندگی کرده ام و میتوانم ادعا کنم که دیدگاه های من محدود به زندگی ایرانی ها در یک یا دو شهر نمیشود. البته اداره کردن یک رادیو فارسی زبان بمدت 12 سال و تماس همه جانبه با هم میهنانم در زمینه های اجتماعی، حرفه ای، سیاسی و توانایی های اقتصادی این موقیعت را فراهم نموده تا از نظرات و ایده و افکار طیف وسیع تری از هم میهنان عزیزم آگاه بشوم. 

سعی میکنم مطالب را کوتاه تر بنویسم تا حوصله شما عزیزان خواننده سر نرود و با توجه بیشتری به مطالب توجه کنید.

نتیجه ای که در صدد بدست آوردن آن هستم این است که شما دوستان خوبم بشتر با وضعیت ما خارج نشینان  در زمینه های شفلی و اجتماعی و فرهنگی آشنا تر بشوید و اینکه حد اقل خودم را به آنچه از آن انتقاد میکنم مبرا کنم و به آنچه از آن بعنوان داشتن دست بالا و قدرت جامعه ایرانی میدانم پای بند نمایم. 

ایرانیان سالهای زیادیست که در جامعه آمریکا حضور دارند، بطوریکه نخستین ایرانی که رسما تابعیت ایالات متحده آمریکا را پذیرفت میرزا محمد علی حاج سیاح بود که در انقلاب مشروطیت نیز شرکت داشت.

آمار رسمی جمعیت ایرانیان آمریکا در همه پرسی سال ۲۰۰۰ میلادی بیش از ۳۷۰ هزار نفر بود. این تعداد شامل افرادی است که داوطلبانه خود را «ایرانی» (یا ایرانی‌تبار) معرفی کردند. اما در سر شماری رسمی سال 2010 آمریکا این رقم به 289465 نفر کاهش پیدا کرد.

 اما گفته می‌شود دفتر حفاظت منافع ایران در واشنگتن دی سی مدعیست که ۹۰۰٬۰۰۰ پرونده گذرنامه از ایرانیان در آمریکا در اختیار دارد. شورای ملی ایرانیان آمریکا معتقد است که جمعیت ایرانیان در آمریکا بیش از یک میلیون نفر است. 

برخی گزارش‌ها جمعیت ایرانیان در جنوب کالیفرنیا را به تنهایی تا نیم میلیون نفر گزارش کرده اند. یک مطالعه غیر رسمی در ام آی تی نیز این تعداد را در جنوب کالیفرنیا ۶۰۰٬۰۰۰ نفر ذکر کرده‌است. در حالیکه آمارهای رسمی تعداد ایرانیان در کل ایالت کالیفرنیا را کمتر از 160 هزار نفر عنوان کرده است. صحت هیچ یک این تخمین‌ها بطور رسمی و اصولی تایید نشده‌اند کما اینکه گفته میشود از 4 یا 5 میلیون جمعیت ایرانی مقیم خارج از کشور حدود 2 میلیون آنها در آمریکا زندگی میکنند. 

ایرانیان مقیم آمریکا، تحصیلکرده‌ترین گروه نژادی در کشور آمریکا محسوب می‌شوند. بر طبق یکی از محاسبات دانشگاه ام آی تی، این گروه مهاجر ۵۰٪ بالاتر از حد میانگین جامعه در ایالات متحده درآمد کسب می‌کنند و از گروه‌های موفق جامعه آمریکا محسوب می‌گردند. بگفته برخی منابع، سهم ايرانيان در اقتصاد ايالات متحده ۴۰۰ ميليارد دلار است. 

بر طبق اداره آمار آمریکا در سرشماری سال ۲۰۰۰، نزدیک به ۲۷٪ ایرانیان آمریکایی دارای مدرک کارشناسی ارشد به بالا بودند، که این میزان در میان گروه‌های مهاجر آمریکایی دارای رتبه نخست است. و بیش از ۵۶٪ ایرانیان مقیم آمریکا دارای مدرک کارشناسی می‌باشند، که در میان ۶۷ گروه مهاجر آمریکا دارای رتبه دوم است. جای بسیار تأسف است که تعداد دانشجویان ایرانی در مقاطع پیشرفته دانشگاهی بدلیل گرفت و گیر های سیاسی و نبود رابطه دیپلماتیک و برخورد های خشمگین بین سران حکومتی در سالهای بعد از انقلاب  سیر نزولی داشته‌است

 به غیر از مشاهیر ایرانیان-آمریکایی همانند پیر امیدیار (e-bay)، بیژن پاکزاد، فیروز نادری، لطفی علی ‌عسکرزاده  بنیان‌گذار منطق فازی و استاد دانشگاه برکلی در کالیفرنیا ، شهره آغداشلو هنر پیشه، آندره آغاسی تنیس باز معروف، علی جوان فیزیکدان و مخترع ایرانی اولین لیزر گازی ، سینا تمدن (Apple computers)، امید کردستانی شرکت اینترنتی گوگل ، رودابه بختیار ، کریستین امانپور، و انوشه انصاری کاوشگر فضا و رئیس شرکت فناوری ارتباط از راه دور (TTI) است که شناخته شده همگان در امواج خبری بوده‌اند، بسیاری از ایرانیان آمریکا در سطوح دانشگاهی مقامات شهری و کسب و کار های بسیار موفق در محل زندگی خود حضوری بسیار فعال داشته‌اند.

در حیطه صنعت نمایش و فیلمسازی نیز می‌توان از داریوش خنجی مدیر فیلم‌برداری بسیاری از فیلم‌های موفق سینمای هالیوود، فرهاد صفی نیا فیلمنامه‌نویس و رامین جوادی آهنگساز معروف هالیوود و آهنگساز سریال فرار از زندان. و باب یاری تهیه کننده سینمای هالیوود و مالک چهار شرکت تولید فیلم در کشور آمریکا نام برد.

حدود 70 الی 80 ایرانی در ناسا فعالیت دارند طبق اخرین اماری که گرفته شده و در روزنامه space چاپ شده, 43
درصد ناسا از پژوهشگران ایرانی می باشد که اسامی تعدادی از آنها در لیست پایین ذکر شده است. 

پروفسوردکتر محمد جمشیدی مدیر برنامه های داخلی ایستگاه فضایی ناسا،
دکترفیروز نادری مدیر برنامه اجرایی سیاره مریخ در ایستگاه فضایی ناسا،
دکترحمید برنجی عضو پژوهشگران ایستگاه فضایی ناسا،
دکترقاسم اسرار عضو هیات مدیره ایستگاه فضایی ناسا،
دکترکاظم امیدوار عضو پژوهشگران ایستگاه فضایی  ناسا،
دکترمحمد جمشیدی مدیر کنترل تکنیک ایستگاه فضایی ناسا،
مهندس رضا غفاریان مهندس لابراتوار نیرو محرکه جت ایستگاه فضایی ناسا،
پروفسور دکتر پرویز معین رییس موسسه مرکزی تحقیقاتی دانشگاه ناسا در آمریکا،
پروفسوردکتر صمد حیاتی عضو هیات مدیره ایستگاه فضایی ناسا،
دکترعبد الحمید کریمی در رابطه با ساخت موشک های فضایی در ناسا،
و خانم دکتر مقدم در آزمایشگاه پیشرانش جت در ناسا بر روی رادارها کار می کنند

نمیدانم باید به این مساله افتخار کنیم یا به خاطر از دست دادن این همه استعداد تاسف بخوریم؟

در قسمت های بعدی از نسل های اول و دوم و سوم ایرانی های مهاجر و مقیم آمریکا برایتان خواهم گفت. 

بر اساس تجزیه و تحلیل های گروهی و مشاهدات عینی جامعه ایرانیان مهاجر مقیم آمریکا را به سه نسل میتوان دسته بندی نمود.

نسل اولی ها که از اوخر سال های 1340 و اوایل سالهای 1350 فرزندان خود را به آمریکا فرستادند و با باز کردن حساب های بانکی و پرداخت هزینه های تحصیلی فرزندان شان از آن حسابها خود نیز در اویل آغاز شورش های 57 به آنها پیوستند.

نسل دومی ها خود به سه گروه تقسیم میشوند: در مقایسه با دو نسل دیگر، نسل دومی های میانی زیر این پاراگراف بیشترین مشکلات زندگی را تحمل کرده و در برزخ ترین میان دو نسل میباشند. این نسل هم خوار خورد و هم بار برد که در جایش برایتان خواهم گفت.

گروه اول - فرزندان ایرانیان نسل اول که تحصیلات خود را بیشتر در زمینه های پزشکی و دکترای علوم پایه تمام کرده بودند که یا برای ادامه زندگی به ایران آمدند و بعد از شروع انقلاب باز به آمریکا برگشتند. این گروه از نسل دوم هم مثل پدرانشان در رفاه کامل بسر برده اند.

گروه دوم - ایرانیانی که در انقلاب شرکت کرده بودند و در گروه های سیاسی مخالف رژیم اسلامی فعالیت میکردند و بعد از انقلاب اسلامی به دلیل فرار از زندان و شکنجه و سر کوب به اروپا و آمریکا گریختند.

گروه سوم - ایرانیانی که با داشتن امکانات مالی متوسط خانه و خانواده را رها کردند و به دنبال محلی امن برای ادامه زندگی به آمریکا و اروپا مهاجرت کردند. 

و نسل سومی ها که شامل فرزندان هر سه گروه در نسل دوم میشوند.

حالا میپردازیم به خصوصیت هر سه گروه ضعف ها و قدرت ها.

نسل اولی ها:

گروه مرفه و شاغل و مصدر کار های بزرگ مملکتی قبل از انقلاب چه در مقام های دولتی، چه در سمت های نظامی (سرهنگ به بالا) و چه تجار بسیار موفق و مرفه بازاری و شرکت های خصوصی.  این گروه با فرستادن فرزندان خود به آمریکا و اروپا و باز نمودن حساب های بانکی،  هر ماهه مبالغ هنگفتی از پترو دلار های نفت آورده سال های 1350 را به حساب های خود در خارج از کشور سرازیر میکردند.  فرزندانشان از تحصیلات خوب و در سطح بالا برخوردار شدند و بیشتر آنها با مدارک پزشکی و بهره گیری از سرمایه پدری زندگی های بسیار خوب و خانه و کاشانه های قصر گونه برای خود ساختند. در محله هایی مثل بورلی هیلز کالیفرنیا و لانگ آیلند نیویورک و جاهای گران قیمت دیگر خانه هایی خریدند که رقم آنها در این روز و روزگار به ده ها میلیون دلار میرسد. پدران آنها که همان نسل اولی ها هستند با شروع شورش های سال 57 بیشتر از هر گروهی ایران را ترک کردند و چون جا و مکان مشخصی و حساب های بانکی چاق و چله ای داشتند خود را به ساحل نجات رسانیدند. این گروه اولی ها که در ایران آغاز انقلاب،  سال های آخر خدمت و دوران باز نشستگی را شروع کرده بودند و آنهایی که جرایم سیاسی و دزدی نداشتند بقیه مال و منال خود را به دلار 10 تومانی اوایل انقلاب تبدیل کردند و به آمریکا آوردند. این گروه از ظواهر زندگی بسیار خوب و خوشی در آمریکا بهره مند شدند و به فرزندان خود هم حسابی رسیدگی مالی نمودند. این گروه هیچ دغدغه خاطری نداشتند و با تشکیل دوستی های خانوادگی که همگی مدیر کل و سرهنگ و تیمسار و سرمایه دار بودند روزگار خود را به تخته نرد بازی و میهمانی های دوره ای میگذرانیدند. لباس های فاخر و زندگی های مجلل و افاده های طبق طبق در میان این نسل فراوان دیده میشد.  این نسل که از اقتصاد شکوفای ایران قبل از انقلاب بهره ها بردند و میوه چینی کردند در خارج از کشور هیچگونه فعالیت سیاسی را شروع نکردند و در کنار گود نشستند و کیف کردند. تعداد معدودی از افسران ارشد فراری که وضع مالی متوسطی داشتند در جلسلت سیاسی شرکت میکردند و در کنار تظاهرات های خیابانی در پیاده رو ها راه میرفتند. از گرفتن عکس هایشان در جلسات و تطاهرات خود پوشی میکردند و بقول معروف دم به تله نمیدادند چون عده زیادی از آنها به ایران رفت آمد میکردند و میترسیدند عکس شان در جایی دیده شود و مشکل ورود به ایران و دستگیری برایشان پیش بیاید.  

این نسل بعد ها که دلار به 400 و 500 تومان و بالاتر رسید دلار ها را به تومان عوض کردند و در ایران هم بساط خود را از نو راه انداختند.  فرزندان این نسل که بعد از پایان تحصیلات با درجات مختلف علمی و قبل از انقلاب به ایران آمده بودند هم چون مدارکشان از دانشگاه های آمریکا بود به اینجا بر گشتند و به کمک پول های پدری و حرفه خود زندگی مرفه ای برای خودشان درست کردند. این فرزندان در گروه نسل دومی ها جای دارند که در باره آنها خواهم گفت.  پدر انوشه انصاری که در بخش اول از او سخن گفتیم از همین گروه نسل اولی های حساب بانکی بوده است. آقای انصاری در آمریکا صاحب ساختمان های بلند چند ده طبقه ای میباشد و بسیار در رفاه. از دیگر پول دار های نسل اول میشود از آقای منوچهری نام برد. آقای منچهری که خیابانی هم بنام ایشان در تهران بین لاله زار سابق و خیابان سعدی بود از منمول ترین تجار در شهر نیویورک همین بغل گوش ماست. ایشان از کلیمی های ایران است که در ایران بسیار متمول بود و از آنجا که مغز اقتصادی عجیبی دارد دلار های هفت تومانی به نیویورک آورد و بدون اقراق در سر چهار راه های اصلی در شهر مانهتان نیورک یک ساختمان آسمان خراش دارد که در طبقات زیر زمین بهترین دانسینگ های نیویورک وجود دارند و در طبقات اول و دوم  همکف خیابان ها مزون ها در آنها جای دارند. اضافه میکنم که اجاره دو دهنه فروشگاه در مرکز مانهاتان نزدیک میدان ساعت در ماه به 200 هزار دلار هم میرسد. گفته میشود آقای منوچهری انسان خیری هم هستند و به ایرانی های مشکل دار کمک های زیادی نموده. بقول آخوند ها الله واعلم. نسل اولی ها در شهر های بزرگ آمریکا مثل لس آنجلس، نیویورک، شیکاگو، دالاس ، اتلانتا و هوستون صاحب دلار های باد آورده هستند که سالیانه برای حفاظت پولشان مبالغ هنگفتی به بنیاد های خدماتی پزشکی، اجتماعی و کمک به افراد پولدار برای انتخابات شهری و ایلتی و فدرال خاصه خرجی هایی هم میکنند. قدرت ایرانی پول دار و چاه نفت دار را این نسل در آمریکا به نماش جامعه گذاشتند.